Zakwas z buraka to tradycyjny, fermentowany napój, który w ostatnich latach zyskał dużą popularność w diecie prozdrowotnej. Docenia się go za działanie wzmacniające odporność, korzystny wpływ na mikroflorę jelitową i potencjalne wsparcie przy niedoborze żelaza. Ale czy rzeczywiście warto po niego sięgać? Czy można pić go cały czas, czy trzeba robić przerwy? Wyjaśniamy na podstawie dietetycznych faktów.
Buraki to bogate źródło:
żelaza niehemowego,
kwasu foliowego,
witaminy C, która zwiększa przyswajalność żelaza,
polifenoli i innych antyoksydantów.
W procesie fermentacji powstają dodatkowo bakterie kwasu mlekowego, które korzystnie wpływają na mikrobiotę jelitową. Zdrowe jelita lepiej wchłaniają składniki odżywcze, w tym żelazo.
Dzięki temu zakwas z buraka może wspierać dietę osób z łagodnym niedoborem żelaza – choć nie zastępuje leczenia farmakologicznego w przypadku anemii.
Jest to naturalne źródło żelaza i kwasu foliowego.
Wspiera mikroflorę jelitową, co może poprawiać wchłanianie żelaza.
Działa przeciwzapalnie i wspiera odporność.
Nie zawiera konserwantów ani sztucznych dodatków.
Może wspierać regulację ciśnienia krwi.
Żelazo w burakach to forma niehemowa, gorzej przyswajalna niż z mięsa.
Może powodować wzdęcia, zgagę lub biegunki.
Zawiera szczawiany, które mogą ograniczać wchłanianie wapnia i zwiększać ryzyko kamieni nerkowych.
U osób z poważną anemią nie zastąpi leczenia – to tylko uzupełnienie diety.
Zakwas z buraka to zdrowy napój, ale nie dla każdego. Przeciwwskazania to m.in.:
kamica szczawianowa (szczawiany w burakach),
choroby nerek,
refluks lub choroba wrzodowa żołądka (zakwas może nasilać objawy),
bardzo niskie ciśnienie (zakwas może je dodatkowo obniżać),
ciąża i karmienie – nie jest bezwzględnie przeciwwskazany, ale warto skonsultować z lekarzem.
Choć zakwas z buraka ma liczne korzyści zdrowotne, nie zaleca się picia go bez przerwy przez cały rok. Oto dlaczego:
Zawiera szczawiany – przy długotrwałym codziennym spożyciu mogą zwiększać ryzyko kamicy nerkowej u osób predysponowanych.
Naturalne bakterie kwasu mlekowego i substancje bioaktywne stymulują pracę jelit – u wrażliwych osób może to wywoływać wzdęcia, biegunki lub dyskomfort.
Różnorodna dieta jest zdrowsza niż skupienie się na jednym produkcie.
Najczęściej sugeruje się następujące spożycie zakwasu:
pić zakwas przez około 3-4 tygodnie, a potem zrobić 1-2 tygodnie przerwy,
lub pić co drugi dzień, zwłaszcza przy wrażliwym przewodzie pokarmowym.
Zacznij od małych ilości: 50-100 ml dziennie.
Pij najlepiej na czczo lub między posiłkami – wspiera to mikrobiotę jelitową.
Nie popijaj nim posiłków bogatych w wapń (np. nabiał), bo wapń ogranicza wchłanianie żelaza.
Domowy zakwas przechowuj w lodówce, zwykle do ok. 2 tygodni. Gdy korzystasz z kupnego zakwasu przechowuj go zgodnie z wytycznymi producenta.
Zakwas z buraka to wartościowy, naturalny produkt, który może wspierać dietę osób z łagodnym niedoborem żelaza dzięki zawartości żelaza, kwasu foliowego i probiotycznych bakterii. Jednak warto pić go z umiarem i robić przerwy, by uniknąć skutków ubocznych i zachować różnorodność diety. Nie jest to złote rozwiązanie na Twoje problemy z gospodarką żelaza. Pamiętaj, że niedobór żelaza zawsze ma swoją przyczynę i nie bierze się znikąd, a picie zakwasu nie sprawi, że wszystkie te przyczyny znikną i problem zniknie…
Jestem dietetykiem i psychodietetykiem z 5-letnim doświadczeniem. Własna historia nauczyła mnie zrozumienia dla potrzeb innych, zwłaszcza młodych osób zmagających się z zaburzeniami odżywiania.